Vertaald door Maria Postema

Het verhaal

De cynische Saoirse (17) gelooft niet meer in de liefde. Ze is vastbesloten om nooit meer aan een serieuze relatie te beginnen. Tot ze op een eindexamenfeestje Ruby ontmoet. Die daagt haar uit tot een experiment: een zomer vol klassieke dates die zo in een romantische comedy zouden passen, en die eindigt zodra vakantie voorbij is – geen verwachtingen van eeuwige liefde, geen gebroken harten, geen gezeur.
Klinkt als een perfect plan, maar Ruby en Saoirse vergeten één ding: aan het einde worden de personages in de film altijd écht verliefd.

Mijn leeservaring

Ik heb getwijfeld of ik dit boek in deze rubriek zou bespreken. In eerste instantie bespreek ik alleen boeken wanneer de hoofdpersoon of love interest een disability heeft. Ik weet niks van dementie af en heb het nooit meegemaakt, dus over die representatie kan ik niks zeggen, maar de situaties eromheen kan ik wél bespreken. Saoirse en haar moeder krijgen regelmatig met validisme te maken. 

Validisme is de discriminatie van mensen met een functiebeperking als gevolg van een lichamelijke of geestelijke handicap, mentale stoornis of ontwikkelingsstoornis.

Daarnaast is Saoirse bang zelf ook dement te worden en de keuzes die ze maakt vloeien voort uit die angst.

Impact op mogelijke relaties

Saoirse is openlijk lesbisch en de relatie met haar vriendin Hannah liep stuk. De reden waarom was mij niet echt duidelijk, maar Saoirse is bang dat het met de dementie van haar moeder te maken heeft. Haar moeder woonde eerst nog thuis maar takelde steeds verder af. Haar ex heeft dat gezien en nu is ze bang dat Hannah niet meer met haar verder wil omdat zoiets misschien met haar gaat gebeuren. De vroege dementie van haar moeder is namelijk erfelijk en er is een kans dat Saoirse het later ook krijgt.

En dat is nou net waar ze bang voor is. Bang om ook vroeg dement te worden. Voor haar gevoel maakt het allemaal niet meer uit, ze is haar toekomstbeeld volledig kwijt. Waarom zou ze gaan studeren als ze het toch weer vergeet als ze dement word? Waarom zou ze een relatie aangaan, als ze de liefde van haar leven later niet meer herkent? 

Verpleeghuis

Inmiddels woont haar moeder niet meer thuis en verblijft ze in een verpleeghuis. Die beslissing valt Saoirse erg zwaar. Ze is bang dat ze de verkeerde keuze heeft gemaakt. Het voelt alsof ze haar moeder tekort doet, haar de rug heeft toegekeerd. Daarnaast is ze boos op haar vader. Ze waren getrouwd, hebben elkaar een belofte gedaan; in ziekte en gezondheid. En nu haar moeder zo ziek is, heeft hij haar in een verpleeghuis gestopt.

Ik snap haar gedachtegang. Het voelt dubbel, het is moeilijk. Maar het werd thuis echt onveilig. Als haar moeder thuis zou blijven zou er 24/7 iemand bij haar moeten zijn. Niet alleen in huis, maar echt bij haar in de kamer. Het was bijvoorbeeld gevaarlijk om zelf een kopje thee te maken of te koken. Daarnaast liep ze regelmatig weg van huis. Het was voor Saoirse en haar vader erg moeilijk om goed voor haar te kunnen blijven zorgen en daarom hebben ze gezamenlijk besloten haar naar een verpleeghuis te brengen. Daar zou ze de zorg krijgen die ze nodig had. Saoirse gaat vaak bij haar moeder op bezoek en ook haar vader gaat regelmatig langs. Maar ze gaan nooit samen. Haar moeder weet namelijk niet meer dat ze getrouwd was en dat Saoirse haar dochter is. Het voelt als een leugen om met z'n drieën in een ruimte te zijn, helemaal omdat haar vader binnenkort gaat hertrouwen...

Samen op stap

Soms gaat Saoirse met haar moeder op stap. Dan gaan ze ergens wat drinken en even gezellig kletsen. Want ook al weet haar moeder niet wie Saoirse is, ze weet wel dat het een heel belangrijk persoon in haar leven is. Op een van hun uitstapjes moet haar moeder naar de wc. En omdat ze in een 'vreemde' ruimte zijn moet Saoirse haar moeder opwachten bij de wc-hokjes zodat ze niet zal verdwalen of gedesoriënteerd raakt. Terwijl ze de ruimte weer uitkomen loopt er een man langs die hen aanspreekt.

Deze situatie is nou een voorbeeld van validisme in het dagelijks leven. En daarbij ook gewoon slechte manieren... Deze man trekt conclusies die hij niet kan trekken.

• Allerlei mensen maken gebruik van een toegankelijk toilet, (bijvoorbeeld mensen die extra ruimte nodig hebben om hun stoma te vervangen, mensen die hulp van een tweede persoon nodig hebben. mensen die slecht ter been zijn maar geen rolstoel gebruiken, etc.) niet alleen mensen in een rolstoel.
• En als hij vervolgens zijn "excuses" aanbied spreekt hij Saoirse aan en niet haar moeder. Dat gebeurt vaak, dat men de mantelzorger aanspreekt in plaats van de persoon in kwestie.
• Ook zijn woordkeus is niet oké, hij zegt dat haar moeder 'niet goed is', dat is een erg negatieve benaming.
• Daarnaast zegt hij sorry voor gemeen doen want hij 'wist het niet', daarmee impliceert hij dat het prima is om je zo te gedragen tegen random mensen maar hij in dit geval een uitzondering maakt omdat haar moeder ziek is en dus zielig?! NEE.
• Ook heeft hij 'bewondering' voor Saoirse. En dat hoeft niet altijd verkeerd te zijn (mantelzorg is pittig en niet iedereen kan het aan), maar de manier waarop hij het brengt wel.

Zijn verbale en non-verbale cues geven duidelijk aan dat hij Saoirse een 'held' vindt omdat ze de taak van mantelzorger op zich heeft genomen. Hij heeft medelijden met haar omdat ze voor een ander moet zorgen, maar als je van iemand houdt en er lichamelijk en geestelijk toe in staat bent, dan zorg je voor die persoon. Dat is hoe liefde werkt. Deze man heeft nog een hoop te leren...

Het romcom element en haar relatie met Ruby

Het was heerlijk om eens een queer boek te lezen met een lesbisch hoofdpersonage. Meestal staan de jongens in de spotlight, het was verfrissend om eens vanuit een vrouw te lezen. Daarnaast mocht ik Saoirse en Ruby enorm. Saoirse en ik hebben dezelfde humor, en ik kon me wel vinden in de manier waarop Ruby de wereld zag, vol mogelijkheden.

Ruby heeft het ook niet makkelijk thuis maar haar instelling was verfrissend. Ze zet zich in voor haar familie maar leeft ook haar eigen leven. Daar kan Saoirse nog wat van leren. Verder vond ik haar behoorlijk pienter en had ze vaak mooie uitspraken die ik natuurlijk compleet ben vergeten op te schrijven omdat ik zo lekker in het verhaal zat.

Balans tussen luchtig en zwaar

Ik vloog door dit boek heen. Want ondanks het heftige topic dementie, las dit boek makkelijk weg. En dat vind ik heel knap gedaan. Ciara Smyth heeft de precieze balans tussen zwaar en luchtig gevonden, tussen serieus en grappig. De zwaardere momenten rondom de dementie en Saoirse's angst werden afgewisseld met fluffy rom-com elementen. En wauw, wat waren die hilarisch. Ik heb zo veel hardop moeten lachen. Saoirse's humor, de Ierse slang (de auteur is Iers), de sociale onhandigheid van de personages. En natuurlijk de zotte dates. De meeste referenties snapte ik wel, maar ik heb de meeste films dan ook gezien (ik weet niet zo goed of ik nu trots moet zijn of me moet schamen...) Toch waren het best bekende momenten dus ik denk dat het merendeel van de lezers de date momenten zal herkennen.

No pressure

Wat ik zo fijn vond was de ongedwongenheid tussen de twee meiden. Er was geen druk. Ze gingen alleen op dates. Geen echte relatie. En je kon zien dat Saoirse dat als prettig ervoer. In het begin tenminste... Want haar perspectief veranderd hoe langer ze met het experiment bezig is. Ruby is een harstikke lieve meid en goeie vriendin. Ze geeft Saoirse de ruimte maar neemt haar ook mee op pad, de wereld in. En ja, natuurlijk begint Saoirse uiteindelijk wat te voelen. Hoe kan het ook anders. Wat dat betreft is het verhaal heel voorspelbaar, maar dat is ook het hele punt van dit genre. Een job well done dus!

Vriendschappen

Saoirse heeft niet veel vrienden, maar de mensen die ze heeft vond ik heerlijk. Elke relatie was uniek en functioneerde op een hele andere manier. Een van haar vrienden helpt haar inzien dat haar vader nog steeds zijn best doet, dat hij nog steeds van haar moeder houdt en altijd van haar zal blijven houden. Ze was namelijk nogal bang dat hij niet meer van haar moeder hield, dat hij haar verving met zijn nieuwe vrouw (wat trouwens een erg tof mens is). Het was een mooie realisatie die een hoop voor haar veranderde.