Recensie: Het licht in jou en mij - Jacodine van de Velde
Elin is hier het kakwijf. Anne-Fleur is de suikerkoningin van onze school
Toen ik dit boek in de zomerbrochure van Clavis zag staan stuurde ik Jacodine enthousiast een berichtje. Ik was benieuwd naar haar inspiratie, waarom had ze besloten om chronische ziektes in dit boek te verwerken? We raakten aan de klets en ze vroeg me of ik misschien mee wilde doen aan de blogtour. Dat leek me leuk, dus hier zijn we dan! Ik heb het boek gelezen, intens genoten, en vandaag vertel ik jullie er meer over!
Content warning:
Het verhaal
Anne-Fleur en Elin doen dit jaar allebei eindexamen, maar hebben verder niets met elkaar gemeen. Sterker nog, ze kunnen elkaar niet uitstaan. Anne-Fleur is rijk, populair en kan alles doen wat ze wil. Elin, die wordt belemmerd door haar chronische ziekte en bij wie het thuis een chaos is, ergert zich rot aan die verwaande meid en haar ‘clan’. Andersom vindt Anne-Fleur ‘Elin de Eenling’ een triest geval. Maar dan slaat het noodlot toe en komt er een eind aan Anne-Fleurs zorgeloze leventje. Ongewild komen de twee steeds weer met elkaar in aanraking, wat voor de nodige confrontaties zorgt. Zou het hun ook nog iets anders brengen? Een treffende youngadultroman over ware vriendschap en omgaan met een chronische ziekte die je leven op z’n kop zet.
Mijn leeservaring
Het licht in jou en mij is allereerst gewoon een mooi verhaal, en het las heerlijk weg. In het begin had ik wat moeite met het wisselende perspectief omdat ik steeds een hoofdstuk moest wachten voor ik verder kon lezen. Maar naarmate het verhaal vorderde, kruisten de verhaallijnen en was de wisseling geen probleem meer. Ik vond het juist leuk om de situatie vanuit beide oogpunten te zien!
Maar, zoals je ziet is dit een recensie binnen mijn disability op dinsdag rubriek! Beide hoofdpersonages hebben namelijk een chronische ziekte. In bepaalde opzichten zitten ze op een totaal ander punt in hun reis, maar op andere gebieden maken ze hetzelfde mee en helpen ze elkaar.
Het duurde voor mij vrij lang voor de twee echt vriendschap sloten. Het boek werd gepromoot als een verhaal over 'onwaarschijnlijke vrienden', maar die vriendschap duurde even voor het op gang kwam. Dit was verder prima, maar niet wat ik had verwacht, vandaar dat ik het even noem.
Om enige orde te scheppen ga ik een aantal punten bij langs, om te kijken hoe die in het boek zijn neergezet.
Vriendschap
Anne-Fleur was een heel populair meisje. Ze dacht goeie vriendinnen te hebben. Maar toen ze ziek werd viel dat toch behoorlijk tegen. En oof, die voelde ik. En met mij denk ik vele anderen. Het is een bekend verhaal, in slechte tijden ontdek je wie je echte vrienden zijn. Het krijgen van een chronische ziekte is absoluut geen uitzondering...
In het ziekenhuis leek alles nog oke. Maar toen ze weer een beetje het 'normale leven' ging leven, vielen mij toch wel dingen op. Opmerkingen, kattigheid, grofweg haar in gevaarlijke situaties plaatsen qua gezondheid. Er was geen empathie, geen rekening houden met, geen aanpassingsvermogen. En ik heb inwendig lopen schreeuwen. Pleaseeeee dump die zogenaamde 'vrienden'!!
Schaamte
Elin heeft juist geen vrienden. Als je vaak ziek bent, lessen mist of weer eens in het ziekenhuis ligt, is het best moeilijk om vriendschappen te onderhouden. En sociaal doen vraagt energie, energie die ze niet heeft door alle pijn. Daarbij is poep nogal een taboe onderwerp en zit ze met een stuk schaamte. Haar PDS beheerst een groot deel van haar leven. Maar dat kan anders, toch?
Realistisch leven
Leven met een chronische ziekte vraagt altijd extra. Je moet altijd rekening houden met, vooruit denken, plannen, tijd inschatten, etc. En het is een hele kunst om de balans te vinden tussen ziek zijn en leven. Elin had een ziek leven, maar leert om te leven met een ziekte. Ook al heeft ze al jaren haar diagnose, en nog langer klachten. Écht geaccepteerd had ze het niet. En dat is voornamelijk waar haar karakter reis om draait. Leren leven met een ziekte, beseffen dat je dingen anders moet doen, er rekening mee moet houden. Maar alert zijn dat je daarnaast ook plezier maakt, dat je LEEFT! Deze transitie en groei vond ik ontzettend goed neergezet.
Ik wil niemand tot last zijn, ik wil niet steeds school moeten missen om vervolgens alles weer in te moeten halen. Ik wil eens een keer géén pijn. Ik wil niet steeds zo moe zijn.
Relatie met je ouders
Elin's ouders waren heel supportive. Ze steunen haar en proberen zo veel mogelijk rekening met haar te houden, zonder haar te verstikken. Toch is het voor Elin moeilijk, ze wil graag normaal zijn. Ze wil haar ouders niet tot last zijn. En dat is iets waar ze aan moet werken. Een stukje geïnternaliseerd validisme wat ze moet verwerken.
Anne-Fleur daarentegen voelt flink wat wrijving. Haar moeder is zo'n figuur die alles op internet zoekt. En ze bedoelt het goed hoor, maar ze verliest haar kind uit het oog. Anne-Fleur wordt een medisch geval. En dat voelt eenzaam. Haar vader gelooft vanaf het begin al niet dat er iets met haar is, en als ze diabetes blijkt te hebben, denkt hij dat ze zich aanstelt. Zo erg kan het toch niet zijn?
Échte steun voelt ze dus niet zo van haar ouders. En dan hebben haar vriendinnen haar ook nog aan de kant gezet... dus komt ze uit bij Elin.
Community Care
Dat is iets wat ik vaak (in het echt) zie, en absoluut heerlijk vind. Zo ook in dit boek! Mensen die chronisch ziek zijn begrijpen elkaar. Ook al heb je totaal andere ziektebeelden, er is altijd een stuk overlap. In ieder geval in onbegrip en rare opmerkingen van de buitenwereld (en je directe omgeving). Vrijwel al mijn vrienden hebben een chronische ziekte of zijn neurodivergent. En betere vrienden kan ik me niet wensen, want ze snappen het. En dat is zo validerend.
Body image
Ik vond het mooi hoe werd benoemd en omschreven hoe complex je relatie met je lijf kan zijn. Je kan moeite hebben met je medische hulpmiddelen. Moeite met hoe je lichaam eruitziet als gevolg van je aandoening. Je kan je onzeker voelen en bepaalde kleren niet meer willen of durven dragen. Maar het werd op een neutrale manier verwoord. Geen body shaming. Maar meer als feit. Want ja, het is een feit. Een ziekte kan absoluut je lichaamsbeeld en relatie met je lijf veranderen.
Puntje die ik miste? (no drama)
- Gewrichtspijn en darmklachten
Ik had het mooi gevonden als dit punt was meegenomen in het verhaal. Ik denk dat het voor wat meer bekendheid had kunnen zorgen, het is namelijk een redelijk onbekende correlatie...
Ik heb MDL artsen er over gehoord, dat veel mensen dit niet weten. Maar als je erg verstopt zit of anderszins veel darmproblemen hebt, zich dit kan uiten in flinke gewrichtsklachten. En zodra iemand die ontlasting kwijt is, nemen de gewrichtsklachten af.
Ook al had Elin dit zelf niet, ik had het mooi gevonden als dit in het boek was verteld, dat dit bij PDS kan horen. Ik denk dat het voor veel validatie en herkenning had kunnen zorgen bij mensen!
En tenslotte een minpunt, ik baal enorm van de HP referentie... het is er eentje, over Jammerende Jenny, maar laten we collectief gewoon stoppen met verwijzen naar HP. Please & thank you!
Conclusie
Ondanks de voor mij iets trage start heb ik onwijs genoten van dit verhaal. Beide meiden maken enorme groei door en dat is altijd een van mijn favoriete dingen in boeken. De representatie was uitstekend en ik zou hier oprecht nog een uur over kunnen doorpraten, er zijn nog zo veel kleine dingetjes die ik niet heb genoemd maar die ik wel recht in mijn hart voelde omdat ik het zo herkende. Smeken is misschien een beetje dramatisch, maar alsjeblief, lees dit boek. Of je nou een chronische ziekte hebt of niet. Of je nou 14 bent of 45. Lees dit boek en sta versteld van Jacodine haar schrijfstijl en de menselijkheid die ze hier in heeft weten te leggen.
Ik ga in ieder geval zeker eens een van haar andere boeken lezen!
* Van dit boek heb ik een recensie-exemplaar ontvangen. Dit beïnvloedt mijn mening niet.
Maak jouw eigen website met JouwWeb