Met illustraties van Esther Rosier

Het is 8 oktober, de dag van het zicht. Op deze dag vragen mensen aandacht voor de obstakels die blinde en slechtziende mensen elke dag weer moeten nemen. Obstakels die weggehaald kunnen worden door de maatschappij toegankelijker te maken.

Wijlen Marc de Hond schreef in samenwerking met de Efteling een toegankelijk sprookje met disability representatie. Een jongetje in een rolstoel, en een blind meisje. Vandaag vertel ik jullie wat meer over dit mooie verhaal.

Marc de Hond zette zich in om de Efteling toegankelijker te maken voor kinderen met een handicap. Hij maakte zelf gebruik van een rolstoel en al was de Efteling goed op weg, hij liep tegen dingen aan. Verbeteringen zijn aangebracht en samen hebben ze een speeltuin bedacht waar kinderen in een rolstoel ook gewoon kunnen spelen. Helaas heeft hij de opening niet meer kunnen bijwonen waar ook het eerste exemplaar van 'De Redders van Ruigrijk' is overhandigd. Zijn vrouw en zoontje hebben het boek in zijn plek in ontvangst genomen.

Het verhaal

Rutger en Ella zijn beste vrienden en wonen naast elkaar op het eiland Ruigrijk. Rutgers grootste droom is om de sterkste en stoerste ridder te worden. Ella's grootste droom is om een prinses te worden. Maar Rutger kan niet lopen en mag door zijn rolstoel niet naar de ridderschool en Ella kan niet zien.

De bewoners van Ruigrijk worden geteisterd door draak Naga die het vuur uit de vuurtoren en alle fakkels gestolen heeft. Alle ridders die het tegen Naga willen opnemen op het vulkaaneiland van de draak, komen niet meer terug. Rutger en Ella willen helpen, maar dat is lastiger dan gedacht. Want Rutger heeft nog nooit met een zwaard gevochten. Gelukkig vinden ze op een dag de sleutel van de ridderschool en kan Rutger 's nachts met hulp van Ella in het diepste geheim oefenen. Wanneer ook de allerlaatste ridders niet meer terugkeren, varen Rutger en Ella zelf met een schip naar het vulkaaneiland.

Samen kunnen ze veel meer dan iemand ooit voor mogelijk had gehouden. Maar zal het hen ook echt lukken om de draak te verslaan? En zullen hun dromen ooit uitkomen?

Om samen of helemaal zelf te lezen vanaf circa 7 jaar.

Mijn leeservaring

'De Redders van Ruigrijk' is via Uitgeverij Van Goor uitgebracht als prentenboek (oranje letters) en voorleesboek (blauwgroene letters). Later is het verhaal ook verschenen in videovorm op het YouTube kanaal van de efteling, en als tactiel prentenboek.

Tactiel prentenboek?

Een tactiel prentenboek is speciaal voor mensen met een visuele handicap (maar ook voor mensen met een auditieve of communicatieve beperking). De illustraties zijn tastbaar, voelbaar; tactiel dus. En de tekst is weergegeven in drukletters én braille. Stichting PrentenboekenPlus heeft deze editie werkelijkheid gemaakt. En ik ben zo blij dat deze versie op de markt is. Juist omdat een van de hoofdpersonen blind is.

Als het boek alleen als prentenboek en voorleesboek was gepubliceerd, konden die kinderen om wie het gaat, niet zelfstandig het verhaal lezen. Een sprookje met iemand die op hen lijkt. Maar nu wel. En dat is fantastisch!

Sprookje

Dit verhaal bevat alle klassieke sprookjes elementen; een grote droom, een spannende missie, ridders, draken, een huwelijksaanzoek, en ze leefden nog lang en gelukkig. Maar het voelde heel nieuw. Het huwelijksaanzoek is voor kleine kinderen vaak een belangrijk moment is in een sprookje, voor mij was dat het vroeger in ieder geval wel! En ik vond het fijn dat er ook in dat moment rekening werd gehouden met de handicaps. Rutger vraagt het Ella gewoon, hij gaat niet op één knie, dat is natuurlijk een beetje lastig als je benen gewoon niks doen. En Ella zegt dat de ring mooi voelt, in plaats van 'hij ziet er mooi uit'. En zulke kleine details vind je overal in het boek. Heerlijk inclusief!

Handicaps geïllustreerd

Ik ben helemaal fan van de disability representatie in dit verhaal. De handicap van Rutger en die van Ella werden echt goed neergezet. De illustraties van Esther Rosier kloppen helemaal. Zo is de rolstoel van Rutger heel realistisch, ook al is hij van hout en staal. Het is een rolstoel uit een sprookje, zeker weten. Maar alle onderdelen kloppen. De verhouding van de wielen, de plaatsing van de wielen. De breedte van de stoel. Echt heel goed gedaan! Als het tweetal wat ouder is, hangt Rutger zijn ridderzwaard zelfs achter op zijn stoel, een leuk detail!

En Ella ziet er 'gewoon' uit. Geen blinddoek zoals je soms ziet in boeken of films. Waar Rugter soms de lezer aankijkt, of zijn blik op Ella rust, kijkt Ella in de leegte. Ze kijkt voor zich uit, haar ogen staan wat glazig. Daarbij houdt ze de achterkant van Rutgers rolstoel vast zodat ze weet waar ze heen moet. Je kan opmerken dat ze blind is maar ze ziet er nooit zielig of hulpeloos uit. En dat is top.

Disability representatie

Rutgers vader is smid en maakt zwaarden voor de ridderschool. Rutger helpt hem. Maar als het even kan, pakt hij een zwaard om zelf mee te oefenen. 'Pak aan, gemene draak' schreeuwt hij dan. 

Dit boek benadrukt mooi hoe bevooroordeeld mensen kunnen zijn. Rutger mag niet trainen om ridder te worden omdat zijn benen het niet doen. Maar natuurlijk is het Rutger, met behulp van Ella, die de draak uiteindelijk verslaat en het rijk weer in veiligheid brengt. En dit gebeurt niet met geweld, maar door goed na te denken. De motieven van de draak te achterhalen en het probleem op te lossen. De tweekoppige draak heeft zelf eigenlijk ook een handicap; hij kan geen vuur spuwen. Rutger en Ella spelen in op zijn emoties.